Jeśli jesteś obywatelem EU/EOG/EFTA i posiadasz ważny dowód tożsamości lub paszport, masz prawo do pobytu i pracy w Norwegii przez okres do 3 miesięcy. To samo dotyczy członków Twojej rodziny, którzy są obywatelami EU/EOG/EFTA. Członkowie rodziny, którzy nie są obywatelami EU/EOG/EFTA muszą posiadać ważny paszport oraz udokumentować, iż są na Twoim utrzymaniu lub są członkami Twojej rodziny.
- EU – Unia Europejska
- EFTA (ang. European Free Trade Association) – Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu: Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria.
- EOG (ang. European Economic Area) – Europejski Obszar Gospodarczy. Jest to strefa wolnego handlu zrzeszająca kraje Unii Europejskiej (kraje UE) oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) z wyjątkiem Szwajcarii.
Obowiązkiem każdej osoby pochodzącej z kraju Europejskiego Obszaru Gospodarczego jest uzyskanie rejestracji pobytu w sytuacji, gdy ktoś chce przebywać w Norwegii dłużej niż 3 miesiące. Należy jednak pamiętać, że rejestracja pobytu nie oznacza nadania automatycznego prawa do pobytu w Norwegii. W celu udowodnienia, że ma się prawo do przebywania na terenie Norwegii, należy przedstawić dokumenty, takie jak: umowa o pracę, odcinki z pensji czy zaświadczenie o nauce w Norwegii.
Jak uzyskać prawo do pobytu – krok po kroku
- Pierwszy krok na drodze uzyskania prawa pobytu jest utworzenie konta w UDI, czyli Urzędzie ds. cudzoziemców i zarejestrowanie swojego pobytu przez internet [https://selfservice.udi.no/].
- Po założeniu konta niezbędne jest złożenie podania o pozwolenie na pobyt. Składamy je na posterunku policji adekwatnym do naszego adresu zamieszkania w Norwegii. Poza wprowadzeniem danych personalnych, należy podać przyczynę chęci uzyskania tego dokumentu. Do podstawowych danych niezbędnych do wprowadzenia należą m.in.: adres zamieszkania w Norwegii oraz chęć pobytu w Norwegii z powodu zawartej umowy o pracę, prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej czy przyjazdu do członka rodziny, który już posiada to pozwolenie (łączenie rodzin).
- Następnie należy umówić się na wizytę na posterunku policji. Trzeba mieć ze sobą ważny dokument tożsamości lub paszport. Jeśli spełniasz warunki rejestracji otrzymasz poświadczenie rejestracji. Dokument wydawany jest bezpłatnie i na czas nieokreślony. Oznacza to, że raz wydany obowiązuje tak długo, jak długo spełniasz warunki do jego otrzymania, czyli masz podstawę do pobytu na terenie Norwegii jako legalny pracownik lub student. Jeśli zmianie ulegnie podstawa pobytu np. zamienisz status pracownika na status osoby prowadzącej samodzielną działalność gospodarczą i nie musisz tego zgłaszać.
W przypadku zgubienia rejestracji pobytu należy kontaktować się z lokalnym oddziałem policji w celu uzyskania kopii. Brak posiadania rejestracji pobytu może skutkować nałożeniem na daną osobę grzywny.
Kiedy możesz stracić prawo pobytu
Jeśli pobyt poza Norwegią wynosi więcej niż 6 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego, możesz stracić prawo pobytu. Wyjazd z Norwegii na okres dłuższy niż 6 miesięcy należy zgłosić do rejestru ewidencji ludności, a po powrocie ponownie się zarejestrować.
Kiedy, mimo wyjazdu, prawo pobytu może zostać zachowane
W przypadku, gdy pobyt poza Norwegią jest uzasadniony, prawo pobytu może zostać zachowane. Nieobecność może wtedy trwać do 12 kolejno następujących po sobie miesięcy. Za przypadki uzasadnione uznaje się pobyt poza Norwegią związany z:
- ciążą, porodem
- poważną chorobą
- studiami
- kształceniem zawodowym
- oddelegowaniem do innego kraju
- odbywaniem służby wojskowej lub cywilnej
Co to jest rozszerzona ochrona przed wydaleniem?
Obywatelom krajów EOG przysługuje tzw. rozszerzona ochronę przed wydaleniem. Możesz jednak zostać wydalony,jeśli władze uznają, iż stwarzasz poważne zagrożenie dla porządku publicznego i bezpieczeństwa. W takiej sytuacji zostaniesz tylko wydalony tylko z Norwegii i nie zostaniesz zgłoszony do Systemu Informacyjnego Schengen (SIS).
Zezwolenie na pobyt stały
Po 5 latach latach nieprzerwanego pobytu w Norwegii możesz otrzymać zezwolenie na pobyt stały. Zezwolenie to daje Ci prawo do pobytu i pracy w Norwegii na czas nieokreślony. Jeśli zostało Ci przyznane zezwolenie na pobyt stały, to nie utracisz go, nawet gdy podstawa do uzyskania tego typu zezwolenia ulegnie zmianie, np. utracisz pracę.
Uzyskanie takiego zezwolenia wiąże się m.in. z uzyskaniem niezbywalnego prawa do stałego przebywania na terenie Norwegii. Nie będziesz musiał się również ponownie rejestrować, gdy opuścisz to państwo na dłuższy czas. W praktyce więc będą Ci przysługiwać takie same prawa, jak osobie posiadającej norweskie obywatelstwo.
Wszystkie osoby w wieku od 16. do 55. roku życia zobowiązane są do odbycia kursu języka norweskiego wg standardu Introduksjonsloven lub posiadał dokumenty potwierdzające dobrą znajomość języka norweskiego lub lapońskiego.Warunkiem uzyskania zezwolenia na pobyt stały jest także niekaralność.
Od września 2017 roku norweski rząd wprowadził dodatkowe zasady ubiegania się o zezwolenie na pobyt stały. Według nowych wytycznych, prawo do jego uzyskania nabywasz pod warunkiem, że:
- przez ostatnie 12 miesięcy nie pobierałeś żadnych świadczeń socjalnych z NAV
- w ciągu ostatniego roku zarobiłeś więcej, niż 238 784 koron brutto, przy czym nie możesz sumować dochodów swoich i innych członków rodziny
Nowe regulacje nie dotyczą osób, które mają mniej, niż 18 lat i więcej, niż 67 lat.
Podsumowanie
Jeśli posiadasz ważny dowód tożsamości lub paszport, masz prawo do pobytu i pracy w Norwegii przez okres do 3 miesięcy. Gdy chcesz przebywać w Norwegii dłużej niż 3 miesiące, musisz najpierw zarejestrować swój pobyt, a następnie złożyć podanie o pozwolenie na pobyt.
Warunkiem uzyskania tego pozwolenia, zwanego prawem do pobytu, jest przedstawienie takich dokumentów jak: umowa o pracę, odcinki z pensji czy zaświadczenie o nauce w Norwegii. Prawo do pobytu stałego w Norwegii można uzyskać po 5 latach mieszkania w kraju fiordów.