W roku 2017, mocą decyzji podjętej przez parlament kilka lat wcześniej (poprawka do Konstytucji z 2012 r.) , nastąpiło rozdzielenie kościoła od państwa. Kościół Norweski (Den norske kirke) czyli państwowy Kościół protestancki, odpowiednik Kościoła ewangelicko – augsburskiego (luterańskiego), stracił miano religii państwowej i stał się niezależną od państwa organizacją, a księża i biskupi tegoż Kościoła przestali być urzędnikami państwowymi.
Szacuje się, że 70% społeczeństwa należy właśnie do Kościoła Norweskiego, który choć przestał mieć status agencji rządowej, pozostaje w Norwegii kościołem narodowym. Do Kościoła należy wyższy odsetek kobiet (59%) niż mężczyzn (50%).
Do innych wspólnot religijnych należy ok. 10% ludności, a ok. 20% nie należy do żadnej wspólnoty.
W Norwegii obowiązuje rejestracja w związku wyznaniowym lub w Unii Humanistyczno-Etycznej. Brak rejestracji automatycznie uznawany jest przez władze za przynależność do Kościoła Norweskiego. Rejestracja jest o tyle ważna, że np. podatek kościelny, płacony przez każdego podatnik, jest przekazywany do organizacji, do której się faktycznie przynależy.
Struktura Kościoła Norwegii
Kościół Norwegii dzieli się na 11 diecezji, a kraj podzielono na ponad 1200 parafii i ponad 100 dekanatów. Łącznie na ich terenie znajduje się około 1600 kościołów i kaplic. Parafią zarządza pastor wybrany przez radę parafialną. Rady parafialne istnieją od 1920 roku.
W roku 1933 zaczęły funkcjonować rady diecezjalne, a w 1969 r. – rada narodowa. Oficjalnym organem kościoła pozostaje Konferencja Biskupów, która w 1934 r. uzyskała status prawny. W roku 1984 powołano synody diecezjalne i odbył się pierwszy synod generalny. Synod Generalny Kościoła Norwegii spotyka się raz w roku. Składa się z członków rad diecezjalnych, a także przedstawicieli Rady Kościoła Samów (ludu zamieszkującego głównie Laponię, potomków pierwotnych mieszkańców Skandynawii).
Większość z 116 delegatów to osoby świeckie.
Liczbę duchownych w Kościele Norwegii szacuje się na ponad 1200 duchownych, przy czym około 25% stanowią kobiety, które ordynowane na księży są już od 1961 roku, mogą również sprawować funkcję biskupa.
W co wierzą członkowie Kościoła Norwegii?
Kościół norweski wyznaje wiarę apostolską, chrześcijańską, opartą na Słowie Bożym zawartym w Biblii. Jego wyznawcy podzielają wiarę w Boga i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Liturgia jest najczęściej używaną nazwą ceremonii religijnych, wyrażającej kult i wiarę Trójjedynego Boga. Każdy zbór ma własny, lokalny porządek nabożeństw.
Według różnych danych, frekwencja w norweskich świątyniach jest niewielka, a praktykujący ewangelicy stanowią od 3 do 10% wiernych. Podobnie jak w innych krajach europejskich, widoczna jest tu postępująca laicyzacja.
Obrzędowość Kościoła Norwegii
W Kościele Norwegii praktykuje się chrzest niemowląt, po którym ochrzczone dziecko staje się częścią wspólnoty kościelnej. Młodzi ludzie w wieku 14 lat przystępują do konfirmacji, która jest potwierdzeniem przyjęcia obietnic danych przez Boga podczas chrztu.
Ceremonia poprzedzona jest okresem przygotowawczym, w czasie którego konfirmanci uczestniczą w specjalnych zajęciach, podczas których decydują o chęci jej przyjęcia. Duchowni Kościoła Norweskiego mogą przeprowadzać państwowe ceremonie ślubne. Śluby udzielane są także parom jednopłciowym. Także pogrzeb może odbyć się jako ceremonia kościelna, której sednem jest okazuje się szacunku zmarłemu, podziękowanie za jego życie oraz wyrażenie nadziei na życie wieczne.
Mniejszości religijne w Norwegii
Muzułmanie i katolicy to dwie największe, po ewangelikach, grupy wyznaniowe w Norwegii. Wyznawcy islamu stanowią według rządowych statystyk niespełna 3,5% populacji, natomiast katolików jest około 3%.
Największym skupiskiem wyznawców islamu jest Oslo, w którym żyje 37% wszystkich muzułmanów. Inne większe skupiska wyznawców tej religii to: Akershus, Østfold, Buskerud i Rogaland. Większość wyznawców islamu to imigranci z krajów azjatyckich i afrykańskich, głównie z Somalii, Pakistanu, Iraku, Syrii, Erytrei, Iranu, Afganistanu i Turcji.
Szacuje się, że spośród wyznawców katolicyzmu ponad 60% to osoby urodzone poza granicami Norwegii, czyli imigranci. Kościół Katolicki w Norwegii (Den katolske kirke) składa się z trzech części administracyjnych – Oslo, Trondheim i Tromsø. Oslo jest diecezją, Trondheim i Tromsø to tzw. administracje apostolskie.
Religia w norweskiej szkole
Obecnie w ramach nauczania religii w szkołach w Norwegii prowadzony jest przedmiot o nazwie Chrześcijaństwo, religia, filozofia życia i etyka (Kristendom, religion, livssyn og etikk), który według założeń ma zapewnić obiektywne i bezstronne informacje o różnych religiach oraz filozofiach życia, a treści etyczne ma naświetlać z różnej perspektywy. Na lekcjach z tego przedmiotu można zdobyć wiedzę na temat religii, filozofii życia i etyki mających u podstaw chrześcijaństwo, judaizm, islam, hinduizm i buddyzm.
Podsumowanie
W ostatnich latach obserwujemy W Norwegii skuteczny rozdział państwa od Kościoła. W edukacji ma miejsce szereg działań na rzecz społeczeństwa wielokulturowego. Ścisłe do niedawna związki formalne tronu z ołtarzem, do 2012 roku umocowane konstytucyjnie, nie stanęły na przeszkodzie we wprowadzaniu zmian w edukacji.
Stałemu podkreślaniu osadzonych w chrześcijaństwie korzeni społeczeństwa norweskiego towarzyszy bardzo empatyczna odpowiedź na zmiany społeczne spowodowane migracją i związanym z nią pluralizmem religijnym.